Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk - CSLK






RSS en Delen

link naar de RSS Feed van de laatste nieuwsberichten meld deze pagina op Twitter meld deze pagina op Facebook

Paus nodigt jonge economen en ondernemers uit

Om economie anders te denken

gepubliceerd: woensdag, 17 november 2021
Paus nodigt jonge economen en ondernemers uit

Paus Fran­cis­cus lan­ceerde het idee in mei 2019 in een brief aan jonge economen en on­der­ne­mers we­reld­wijd met de vraag leven te geven aan het idee van een andersoor­tige economie die meer aan­dacht heeft voor de zwaksten in de samen­le­ving en niet uit­slui­tend is gericht op het verwerven van mate­rië­le rijkdom. Door de corona­pan­de­mie werd Economy of Francesco uit­ge­steld en ver­vol­gens vond het vooral digi­taal plaats.

De Ita­li­aanse econoom en historicus Luigino Bruni is een van de gees­te­lij­ke vaders van Economy of Francesco. Bruni: 'De brief van de paus verwees naar zijn en­cy­cliek Laudato si’ en zijn visie op eco­lo­gie en economie, maar even­zeer naar Fran­cis­cus van Assisi en naar hoe die keek naar wel­vaart', zegt Bruni. ‘Franceso’ is dus een dubbele ver­wij­zing. Ook zijn we te gast in Assisi, Fran­cis­cus’ geboorte­stad, en waren het de fran­cis­ca­nen die de eerste eco­no­mische school stichtten. Minderboe­der Petrus Johannes Olivi definieerde het moderne begrip ‘kapi­taal’, zijn der­tien­de-eeuwse tijd- en orde­ge­noot Johannes Duns Scotus reflec­teerde op winst en prijs­be­pa­ling. Minder­broe­ders verspreid­den ook het eerste systeem van volks­banken om woeker tegen te gaan. Kortom, zon­der het fran­cis­caanse begrip van armoede valt de Europese wel­vaart niet te begrijpen, net zomin als de katho­lie­ke kijk op economie, die verschilt van die van het calvinisme.

'In de twin­tigste eeuw was de Kerk bang van communisme en staatsso­cia­lis­me, waardoor de uni­ver­se­le bestem­ming van goe­de­ren uit het oog werd verloren. Paus Fran­cis­cus herstelt dat euvel. Nu het communisme tot het verle­den behoort, kunnen we dat aspect van onze traditie opnieuw centraal stellen en bijspijkeren.'

De jonge on­der­ne­mers en economen van Economy of Francesco willen voor­uit­gang boeken rich­ting ge­meen­schaps­eco­no­mie door een vernieuwende aanpak in sectoren zoals bos­bouw, waterbeheer, kennis en digitale toepas­singen. 'Veel banen wor­den vandaag gecreëerd in het beheer van natuur en cultuur, bij­voor­beeld in de erf­goed­sec­tor, bij uitstek gemeen­schap­pe­lijk bezit', stelt Luigino Bruni. 'Sociale net­werken op het in­ter­net zijn dan weer te be­lang­rijk om ze over te laten aan een hand­vol bedrijven zoals Facebook en Instagram. Kruis­pun­ten van wegen waren en zijn nooit privaat eigendom. Ook sociale net­werken horen ge­meen­schapsbezit te zijn. Een andere sector die bij uitstek behoort tot de ge­meen­schaps­eco­no­mie is de zorg. Op dat vlak leerde de corona­pan­de­mie ons dat ge­zond­heid ons aller zaak is. We kunnen elkaar besmetten, zon­der on­der­scheid. Niet toevallig wer­den lan­den en streken met een sterk geprivatiseerde ge­zond­heids­sec­tor het zwaarst getroffen door COVID-19.'

Een van de basis­tek­sten van Economy of Francesco stelt dat 'het kapitalisme niet werkt, want gebaseerd op het in­di­vi­dueel wel­zijn' als het gaat om het behoud van de aarde. Wat is dan het alterna­tief? 'Onge­twij­feld heeft het kapitalisme de voorbije eeuwen veel ge­rea­li­seerd, zoals de toe­ge­no­men wel­vaart en levensver­wach­ting, jobcreatie en techno­lo­gische ont­wik­ke­ling', zegt Luigino Bruni. 'Alternatieven zoals het communisme bleken niet beter, beslist niet op het vlak van productie van con­sump­tiegoe­de­ren. Het kapitalisme is nu echter voorbijgestreefd, omdat het niet meteen een oplos­sing biedt in prangende kwesties die de klimaatjon­ge­ren aandragen. We moeten snel schakelen naar iets nieuws en daaraan willen we bijdragen met Economy of Francesco.'

Hoe past dat schakelen in de katho­lie­ke sociale leer, die sinds Rerum novarum uit 1891 focust op privébezit en vrij on­der­ne­mer­schap? Bruni: 'Katho­liek sociaal denken is ouder dan Rerum novarum. Voor Thomas van Aquino was privébezit al in de der­tien­de eeuw niet heilig. Het komt pas na de uni­ver­se­le bestem­ming van goe­de­ren.'

(Bron: kerknet.be)