Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk - CSLK






RSS en Delen

link naar de RSS Feed van de laatste nieuwsberichten meld deze pagina op Twitter meld deze pagina op Facebook

Tijd voor Schepping: een toekomst voor de aarde en haar bewoners

Brief van de Belgische bisschoppen.

gepubliceerd: woensdag, 10 juli 2019
Tijd voor Schepping: een toekomst voor de aarde en haar bewoners

Paus Fran­cis­cus vraagt om van 1 sep­tem­ber de Wereld­ge­beds­dag voor het Behoud van de Schep­ping te maken en de maand sep­tem­ber te beleven als een Tijd voor de Schep­ping, en dat tot aan de feest­dag van de Heilige Fran­cis­cus van Assisi op 4 ok­to­ber. In ver­bon­den­heid met alle Kerken en chris­te­lijke ge­meen­schappen willen wij onze roe­ping om de behoe­ders van Gods schep­ping te zijn herbeves­tigen, verdiepen en omzetten in concrete daden.

1. De oproep van Laudato Si’

Het is hoog tijd de oproep van paus Fran­cis­cus in Laudato Si’ erns­tig te nemen om heel de men­se­lijke familie te verenigen rond de zoek­tocht naar een duurzame en in­te­grale ont­wik­ke­ling (LS 13). Een eco­lo­gische cultuur moet ons lei­den naar een andere kijk, denk­wij­ze, poli­tiek, opvoe­ding, levens­stijl en spiri­tua­li­teit tegen­over de schep­ping (LS 111). Het eco­lo­gische vraag­stuk is bovendien een sociaal vraag­stuk. Er bestaan geen twee aparte crisissen, wel één enkele en complexe crisis, zegt de paus, want alles is met elkaar verweven (LS 49).

Het eco­lo­gische vraag­stuk beroert ons chris­te­lijke geloof: de paus roept op tot een eco­lo­gische beke­ring, waarbij alle con­se­quenties van onze ont­moe­ting met Jezus kunnen door­stro­men in de omgang met de wereld die ons omringt (LS 217).

In Laudato Si’ ontmaskert paus Fran­cis­cus tal van hou­dingen die de weg versperren naar oplos­singen, zoals de ont­ken­ning van het probleem, onver­schil­lig­heid, een ge­mak­ke­lijke berus­ting of een blind ver­trouwen in tech­nische oplos­singen (LS 14). De erva­ring van de voorbije maan­den leert ons dat ook angst een hin­dernis kan zijn. Angst voor de onzeker­heid die zo’n grote omme­keer met zich mee­brengt. Angst voor de inper­king van een levens­stijl die onze rijke samen­le­ving van­zelf­spre­kend is gaan vin­den, ondanks de voetafdruk die wij nalaten op het eco­sys­teem en op het leven van volkeren in het Zuiden.

2. Dringende nood­si­tua­ties

In mei 2019 maakte het biodiver­si­teits­rap­port van de Verenigde Naties dui­de­lijk dat een achtste van alle dier- en plantensoorten in de wereld met uitsterven is bedreigd. Alleen een radicale ver­an­de­ring in alle sectoren van de samen­le­ving kan deze evolutie nog omkeren.

Einde 2018, in voor­be­rei­ding op de Klimaattop in Polen, bestu­deerde een intergouverne­men­tele groep van klimaatexperts de maat­regelen die zich opd­ringen om de opwar­ming van de aarde tot 1,5°C te beperken, zoals af­ge­spro­ken in het Akkoord van Parijs. Hun con­clu­sie: wij moeten de we­reld­wijde CO²-uitstoot tegen 2030 halveren om tegen 2050 klimaat­neu­traal te zijn.

De poli­tieke verant­woor­de­lijken die ons land de ko­men­de vijf jaar zullen besturen, dragen een grote verant­woor­de­lijk­heid. Vijf jaar: dat is de helft van de tijd die nog rest om de we­reld­wijde CO²-uitstoot te halveren. Op 23 sep­tem­ber wor­den alle wereld­lei­ders verwacht in New York voor een extra klimaattop. Daar zal een verho­ging van de klimaatambitie bovenaan de agenda staan. We dringen aan op moe­dige en verre­gaande klimaat­plannen, zowel in ons eigen land als in de Europese Unie, om de toe­komst van de hui­dige en ko­men­de gene­ra­ties te red­den.

3. Toekomstperspectieven

Terecht vrezen kin­de­ren en jon­ge­ren dat hun toe­komst bedreigd is. Maan­den lang zijn ze ook in ons land op straat geko­men en hebben ze gewerkt aan een klimaat­be­we­ging. Ze vragen de dringende aanbevelingen van weten­schappers erns­tig te nemen en die om te zetten in een beleid dat zowel eco­lo­gisch doeltreffend als sociaal recht­vaar­dig is. Armoede­orga­ni­sa­ties vragen dat het klimaatbeleid geen nieuwe armoede of onge­lijk­heid zou veroor­zaken, maar kwets­ba­re groepen zou mee­ne­men in de overgang naar een duurzame toe­komst voor het klimaat.

We horen te weinig het goede en hoop­volle verhaal door­klin­ken dat het kan: de overgang naar een nieuw soort wel­vaart die het wel­zijn van alle volkeren op aarde ten goede komt. Het kan: als we armoede bannen, de aarde eer­lijk delen, de economie her­vor­men, de natuur be­scher­men en met z’n allen gaan leven binnen de eco­lo­gische grenzen van een gezonde planeet. Weten­schappers beves­tigen dat dit hoop­volle per­spec­tief moge­lijk is. Zij kunnen ons de mid­de­len daartoe aanreiken.

Weten­schap­pe­lijke rapporten beves­tigen dat het niet naïef is te denken dat we de toe­komst van onze planeet kunnen red­den. Hoewel de klok tikt, kunnen we de dode­lijke spiraal die onze wereld verstikt nog door­bre­ken. De ko­men­de Tijd voor de Schep­ping is een kans om dit uit­da­gende per­spec­tief te onder­steunen. En om werk te maken van een toe­komst voor de aarde en al haar bewoners.

4. Concrete maat­regelen

Paus Fran­cis­cus besluit Laudato Si’ zo: In het hart van deze wereld blijft de Heer van het leven, die ons liefheeft, altijd te­gen­woor­dig. Hij laat ons niet in de steek, Hij laat ons niet alleen, omdat Hij zich de­fi­ni­tief met onze aarde heeft verbon­den en zijn liefde ons helpt om steeds nieuwe wegen te vin­den (LS 245). We moe­digen ie­der­een aan om ver­dere stappen te zetten langs de weg van een eco­lo­gische beke­ring en om gelukkig te zijn met een sobere levens­stijl (een ethiek van het genoeg). We nodigen pa­ro­chies, bewe­gingen, vereni­gingen en in­stel­lingen uit om versneld werk te maken van een eigen klimaat­plan, bij­voor­beeld om hun gebouwen klimaat­neu­traal te maken en hun ac­ti­vi­teiten koolstofarm. Heel de ge­meen­schap is betrokken partij in de zorg voor het behoud van de schep­ping: Er is zoveel dat we kunnen doen! (LS 188).

Chris­te­nen kunnen het best in groep aan deze thema’s werken. Daarvoor staan diverse werk­vor­men ter beschik­king. Zoals Jezus het vraagt, willen wij de tekenen van deze tijd zien en begrijpen: Wanneer u een wolk ziet opkomen uit het westen, zegt u terstond: Er komt regen; en zo gebeurt het ook. En wanneer u ziet dat er een zui­denwind waait, zegt u: Het wordt gloeiend heet, en het gebeurt. Huiche­laars! Van het beeld van land en lucht weet u de juiste bete­ke­nis te bepalen, maar waarom niet van de tekenen van deze tijd? (Lc 12,54-56).

De bis­schop­pen van België
10 juli 2019