CSLK voorzitter Gerard van Wissen overleden
gepubliceerd: woensdag, 16 juli 2014
In memoriam Gerard van Wissen: 1943-2014
Op maandag 14 juli is Gerard van Wissen overleden. Hij was al geruime tijd ziek. Gerard van Wissen was voorzitter van het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk. Vanaf de stichting in 2008 heeft hij het centrum in belangrijke mate vormgegeven. Gerard van Wissen wilde aanvankelijk priester worden. Hij studeerde Filosofie en Theologie aan het Groot Seminarie Warmond en aan de Katholieke Theologische Hogeschool in Amsterdam. Hij werd tot subdiaken gewijd.
Nadat hij zijn vrouw had leren kennen ging hij rechten studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Hij werd er medewerker. In een periode waarin het Liberalisme het denken over de inrichting van de samenleving en staat domineerde, promoveerde hij in 1982 op “De Christen Democratische visie op de rol van de staat”. Zijn christelijke achtergrond bleef voor hem aan de “linkse” Universiteit van Amsterdam een belangrijke inspiratie bron. Vanuit die achtergrond voelde hij zich bijzonder verantwoordelijk voor zijn studenten.
Hij werd tot eerste directeur van het Onderwijs Instituut in zijn faculteit benoemd. In die periode had hij te maken met bezuinigingen op het universitair onderwijs. In het blad van de UvA, Folia Civitatis, pleitte hij voor meer onderwijsgeld en de invoering van een sociaal leenstelsel. Tegelijk spoorde hij zijn studenten aan tot een grotere betrokkenheid bij hun studie. Hij leverde een bijdrage aan de discussie over de inrichting van honoursprogramma’s, gericht op talentvolle uiterst gemotiveerde studenten.
In 1999 volgde zijn benoeming tot hoogleraar Internationaal vergelijkend Staatsrecht. Later werd hij Decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Hij participeerde in het internationale debat over een staat en samenleving gebaseerd op gerechtigheid en het recht op arbeid als een fundamenteel recht van de mens. Zijn christelijke wortels en juridische studie kwamen hier samen.
In 2008 vroeg bisschop mgr. dr. J.M. Punt hem voorzitter te worden van het door hem opgerichte Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk. Bisschop Punt had zelf een belangrijke dissertatie geschreven over de Sociale Leer en voelde de relevantie voor een geliberaliseerde en geseculariseerde samenleving goed aan. Gerard van Wissen was bij uitstek degene die het Centrum vorm kon geven.
Onder zijn leiding werden over fundamentele vraagstukken op de Tiltenberg druk bezochte seminars georganiseerd, waarvan de lezingen gepubliceerd werden. Onderwerpen als Ondernemen en Christelijke Ethiek, Arbeid en Menselijke Waardigheid, Afscheid van het Neoliberarisme en de betekenis van de Sociale Leer van de Kerk in een seculiere samenleving werden door specialisten uit zijn netwerk even grondig als compact behandeld. Hij was een gevraagd spreker over de Sociale Leer en doceerde op de Tiltenberg aan de priesteropleiding en aan het Bonifatius Instituut.
Voor Radio Maria verzorgde hij een tweetal hoorcolleges, waarin hij de Sociale Leer in zijn verschillende aspecten besprak. In Summer School programma’s discussieerden studenten over de relevantie van de Sociale Leer. Het laatst gehouden seminar over het Mensbeeld in de Zorg heeft hij wel mogen opzetten maar niet meer mogen meemaken.
Paus Franciscus gaf Gerard's sociale inspiratie nieuwe impulsen. In het Katholiek Niewsblad van oktober 2013 zegt Gerard “De sociale leer van de katholieke Kerk is geen bijzaak, maar een direct uitvloeisel van Jezus’ woorden. Hij plaatste het gebod van de naastenliefde naast het eerste gebod.” Hij voelde zich verbonden met de denkbeelden en de praktijk van de nieuwe Paus.
Voor zijn maatschappelijke inzet ontving hij in 2008 de onderscheiding van Ridder in de Orde van Oranje Nassau, voor zijn kerkelijke inzet werd hij in 2013 tot ridder in de Order van St. Sylvester benoemd. Gerard was toen al ziek, maar zolang hij zich goed voelde en energie had, ging hij door. In de Goede Week ontvingen wij een mail, waarin hij meedeelde dat er uitzaaiingen waren vastgesteld en hij onmiddellijk met zijn werkzaamheden moest stoppen: er was geen hoop meer op herstel. Enige weken terug mocht ik hem thuis bezoeken. Hoewel lichamelijk verzwakt, was zijn geest nog helder. We spraken over de Sociale Leer en Economie. Bij mijn afscheid gaf hij mij de belangrijkste publicatie op dit gebied als aandenken mee.
Door zijn bijzondere achtergrond, zijn scherpzinnige geest, zijn beminnelijkheid en enorme werklust was Gerard een bijzonder mens. Zijn betekenis voor de samenleving is onschatbaar geweest, als onvermoeibaar strijder voor de Sociale Leer was hij uniek.
Het CSLK-bestuur heeft in Gerard jarenlang een stimulerend voorbeeld en een zachtmoedige, warme en opgewekte collega mogen meemaken. De samenwerking met Gerard zal ons blijvend inspireren de Sociale Leer van de Kerk uit te dragen. Wij zijn hem zeer dankbaar. Wij wensen zijn vrouw en kinderen alle sterkte toe.
Mogen hij nu rusten in vrede. Moge de Heer die hij op zijn beminnelijke manier heeft gediend, hem nu die aloude woorden toespreken: Goede en getrouwe dienaar, ga binnen in de vreugde van je Heer!
Namens het Bestuur van het Centrum voor de Sociale Leer van de Kerk,
Roel van der Voort
Waarnemend Voorzitter CSLK